Nu liggen er nog 10 zeilboten in de haven van Scheveningen, voor The Ocean Race. Tien hele grote jongens. Straks, over minder dan twee maanden, komen er letterlijk vele honderden, kleinere exemplaren bij. Van 10 tot en met 20 augustus is Den Haag namelijk écht de wereldhoofdstad van de zeilwereld. Dan komt het WK naar Scheveningen. In tien olympische, en drie paralympische klassen wordt gestreden om de wereldtitels. Er komen liefst 1000 boten en boards naar de stranden en havens, het WK kent pakweg 1400 deelnemers. ,,Het is niet overdreven om ons nu al dé zeilhaven van de wereld te noemen’’, zegt een trotse wethouder Hilbert Bredemeijer.
De commentatoren op Eurosport waren deze week lyrisch. De omroep zond zowel de In-Port race van dinsdag als van woensdag live uit. En ja, ook zij hadden de overige In-Port races gevolgd en waren het er over eens: die in Den Haag waren met afstand de beste van de hele cyclus. De omstandigheden voor de kust van Den Haag waren deze week prachtig. Een mooie zon, een aangename temperatuur, weinig golfslag én een flinke wind. De IMOCA-boten konden dinsdag zowaar zelfs foilen, een spektakelstuk om te zien. En de VO65’s kregen woensdag ook een lekker briesje uit het noordoosten.
Dat de zeilomstandigheden hier zo goed zijn, is geen toeval. Juist doordat de Noordzee ter hoogte van Zuid-Holland vrij smal is – de ‘overkant’ is als het ware bijna zichtbaar -, staat er sowieso altijd een flinke stroming. Er is bovendien altijd wel wat wind op de Noordzee, die relatief smalle strook water tussen Nederland en Engeland. Waar je elders gerust een dag doelloos op het water kunt dobberen, kan je op de Noordzee doorgaans altijd zeilen.
Uitdagend
En vaak zijn de omstandigheden zelfs uitdagend. Marcelien Bos-de Koning, drievoudig wereldkampioen en winnares van olympisch zilver in de 470-klasse met Lobke Berkhout, vond het altijd geweldig varen voor de kust van Den Haag. ,,Vergeleken met andere zeeën is het in ieder geval een relatief kleine zee, met een voor zeilers zeer specifieke golfslag. Afhankelijk van de windrichting, en de invloeden van eb en vloed, kunnen de golven flink groeien. Met name bij een wind uit het noorden of noordwesten rollen ze prachtig om een hoekje. Dat geeft soms echt een sensatie. Het is dan één grote speeltuin.”
Allianz WK Zeilen
Is het nu al een drukte van belang tijdens The Ocean Race – de hele week is het gezellig vol in en om het gratis te bezoeken Ocean Live Park – over twee maanden zal Scheveningen opnieuw middelpunt van de belangstelling zijn. En, in augustus wordt het passen en meten in de diverse havens en op het Noorder- en Zuiderstrand. Liggen de IMOCA’s en VO65’s nu in de Eerste en Tweede Haven, straks is er meer ruimte nodig om de 1000 (!) boten en boards een plekje te geven. Dan ook zullen pakweg 300 RIB’s uitvaren. Al met al zal de zee als één grote mierenhoop ogen.
Wethouder Hilbert Bredemeijer (Onderwijs, Jeugd en Sport) straalt de hele week al. Hij loopt vol trots over de kades langs de Eerste en Tweede Haven, hoort ook alom zoveel complimenten. De gemeente wordt geroemd voor de durf om The Ocean Race in Den Haag voor de derde keer te organiseren. En Bredemeijer weet dat ook de wereldtitelstrijd een groot festijn zal worden. Dat is geen toeval, beseft de wethouder. De gemeente Den Haag heeft jaren terug besloten te investeren in de haven, en de zeilsport. Aan de Hellingweg ligt het Nationaal Topzeilcentrum. Via de voorhaven gaan 365 dagen per jaar Nederlandse zeiltalenten de Noordzee op om te trainen. Bredemeijer: ,,Dat alles laat zien hoe groot zeilen hier is.” Met Gerd-Jan Poortman, toernooidirecteur van The Ocean Race Den Haag, noemt Bredemeijer Den Haag ‘de wereldhoofdstad van het zeilen.’
Wereldstad van het zeilen
Zeiler Peter van Niekerk, die werkelijk alle wereldzeeën bevaren heeft, is het daar ,,voor nu wel mee eens. De ogen van de zeilliefhebbers zijn in 2023 natuurlijk nu op The Ocean Race gericht, en straks volgen veel mensen het WK. Reken maar dat dat zijn aantrekkingskracht op Den Haag heeft. Er komen tijdens die evenementen dan veel mensen eten en slapen in de stad.” En ook op lange termijn kan het effect hebben op het (zeil)toerisme vanuit het buitenland.
Als zeezeiler noemt Van Niekerk de geologisch gezien jonge (want pas zo’n 6000 jaar oud) Noordzee ,,wel erg uitdagend. Het is een heel drukke zee. Vroeger kon je zo van Den Haag naar Engeland varen, maar nu heb je te maken met heel veel windparken en scheepvaartroutes. Daar hebben de olympische klassen in augustus echter geen last van. Die blijven dichter onder de kust.”
Ook de IMOCA’s en VO65-boten werken tijdens de stop-over hun In-Port races relatief dicht bij het strand af. Het leverde dinsdag schitterende beelden op van boten die op hun foils zweefden, terwijl de golven slechts witte kopjes kenden. Van Niekerk, vlak voordat hij woensdag het water op gaat met de boot van het Mirpuri Racing Team: ,,Deze dagen is het echt perfect zeilweer. Vlakwater, maar wel veel wind. Met 20 tot 25 knopen is het zelfs bijna het maximum, laat ik zeggen high end. Ik noem dat wel uitzonderlijk, je kan niet verwachten dat je altijd zulke omstandigheden hier treft.”
Hebben de IMOCA’s en VO65-boten vanzelfsprekend veel diepgang, de kleinere, olympische boten kunnen dus nog dichter bij de kust varen. ,,Bijkomend voordeel is dat ze daar minder last van de stroming hebben. Die is wat dieper weer wat erger. Want stroming is er altijd veel op de Noordzee”, aldus Van Niekerk, die het leuk vindt om van collega-zeilers te horen dat ze het deze dagen zo naar hun zin hebben in Den Haag. ,,Nou ja, het weer is natuurlijk ook bijna on-Nederlanders, dus daar kunnen ze sowieso niets over zeggen’’, lacht van Niekerk.
Volkssport
Het idee om evenementen als The Ocean Race en het WK op de Noordzee bij Scheveningen te organiseren ontstond in 2008, nota bene vlak voordat het Watersportverbond de topsportaccommodatie van Medemblik naar Den Haag verhuisde. Voor 2014 ging de internationale bond World Sailing voor het WK nog voorbij aan Nederland omdat er in Scheveningen onvoldoende ervaring met de organisatie van grote zeilevenementen was. Sindsdien is er veel veranderd. The Ocean Race kwam er in 2015, 2018 én dit jaar aan, en er werd onder meer een jeugd-WK gehouden. Nieuw-Zeeland, daar waar zeilen tot een volkssport is uitgegroeid, werd voor 2023 afgetroefd door het samenwerkingsverband van het Watersportverbond, sportmarketingbureau TIG Sports en de gemeente. Het maakt dat Den Haag, met zijn haven in Scheveningen, naam heeft gemaakt in de internationale zeilwereld.
